GEHEUGEN

'Bovendien bestaat er in elke geest een mogelijkheid tot zelfbedrog (self-deception), die een voortdurende bron is van vergissingen en illusies. Het egocentrisme, de nood aan zelfrechtvaardiging, de neiging om de oorzaak van het kwade op de ander te projecteren waarmee iedereen zichzelf bedriegt zonder deze leugen waarvan hij nochtans zelf de oorzaak is te detecteren.
Ons geheugen is zelf blootgesteld aan talrijke bronnen van vergissing. Een geheugen, niet geregenereerd door opfrissing, neigt om te verzwakken, maar elk opfrissen kan het mooier of lelijker maken. Onze geest tendeert onbewust om herinneringen te selecteren die gunstig zijn en om de ongunstige terug te dringen of uit te wissen, en iedereen kan zich een flatterende rol toedichten. Hij neigt om de herinneringen door onbewuste projecties en verwarringen te vervormen. Soms zijn er valse herinneringen waarvan we overtuigd zijn die te hebben meegemaakt, zoals er verdrongen herinneringen zijn waarvan we overtuigd zijn ze nooit te hebben meegemaakt. Zo kan het geheugen, onvervangbare bron van waarheid, blootgesteld zijn aan vergissingen en illusies.'

Edgar Morin: Les sept savoirs necessaires à l'éducation du futur, Edition du Seuil, Paris

ISBN 978-2-02-041964-2